از بروشور تا فناوری‌های نوظهور: رونمایی از اولین دستیار هوش مصنوعی بازدیدکننده در ایران

 

به نظر شما نقش فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی در تحول صنعت نمایشگاهی ایران چیست و  این فناوری‌ها تا چه حد می‌توانند بازدهی نمایشگاه‌ها را افزایش دهند؟
فناوری‌های نوظهور مثل یک موتور کمکی برای صنعت نمایشگاهی هستند. ما سال‌ها نمایشگاه‌ها را با روش‌های سنتی برگزار کردیم: بروشور، تابلوی راهنما، و نهایتاً یک وبسایت ساده. اما امروزه هوش مصنوعی، یا اپلیکیشن‌های مختلف، می‌توانند همه این‌ها را بهتر می‌کنند. مثلاً هوش مصنوعی می‌تواند بر اساس علاقمندی هر بازدیدکننده غرفه‌های مناسبش را پیشنهاد بدهد، سؤالاتش را همان لحظه پاسخ دهد و حتی اطلاعات غرفه‌ها را ترجمه یا خلاصه کند. این یعنی زمان کمتر برای پیدا کردن غرفه مورد نظر و تجربه راحت‌تر برای همه. از طرف دیگر، برگزارکننده‌ها می‌توانند داده‌های دقیق از رفتار و نیاز بازدیدکنندگان جمع‌آوری کنند تا نمایشگاه‌های بعدی را هدفمندتر برگزار کنند. نتیجه‌اش هم واضح است: رضایت بیشتر، حضور مجدد، و در نهایت بازدهی بالاتر چه از نظر اقتصادی و چه از نظر برندینگ.

اگر بخواهیم این فناوری‌ها را استفاده کنیم، آیا نیاز به بومی‌سازی داریم؟ در این صورت، چه مدلی از بومی‌سازی فناوری‌ها در نمایشگاه‌های داخلی مؤثرتر خواهد بود؟
بومی‌سازی این است که ما فناوری را همان‌طور که هست وارد نکنیم، بلکه آن را با شرایط، فرهنگ و زیرساخت‌های خودمان سازگار کنیم. با این نگاه، نه صرفاً فناوری‌های نوظهور، بلکه بسیاری از کالاهای وارداتی نیز باید بومی‌سازی شوند. مثلاً وقتی صحبت از اپلیکیشن‌های نمایشگاهی می‌شود، شاید نسخه خارجی امکانات زیادی داشته باشد، ولی نیازهای ما با آن‌ها صددرصد تطابق ندارد. برای همین باید نسخه‌ای بسازیم که با روندهای جاری در نمایشگاه‌های ما تطابق داشته باشد، از نظر فرهنگی قابل درک و ملموس باشد، پشتیبانی داخلی داشته باشد و مواردی از این دست. از طرف دیگر، تقویت‌ زیرساخت‌های داخلی هم موضوعی است که تحت عنوان بومی‌سازی سخت‌افزارها می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد. 

به عنوان رئیس انجمن، با این نگاه، آیا برنامه‌ای برای تشویق و حمایت از مراکز نمایشگاهی و برگزارکنندگان در استفاده از فناوری‌های نو دارید؟
بله، ما به این موضوع نگاهی جدی داریم؛ چون باور داریم آینده نمایشگاه‌های ما بدون فناوری، ناقص خواهد بود. فعلاً در این مسیر، از ایده‌های نو استقبال می‌کنیم و از اجرای آن‌ها حمایت می‌کنیم. به عنوان مثال، در نمایشگاه بین‌المللی خوزستان، یکی از این ایده‌ها، شکل گرفته و مراحل اجرایی آن تقریباً به اتمام رسیده است. 

لطفاً درباره این ایده‌ توضیح دهید. این پروژه چیست، چگونه شکل گرفت و چه تیم‌هایی در توسعه آن دخیل بودند؟
این ایده از دل نیاز واقعی نمایشگاه‌ها بیرون آمد. واحد تحقیق و توسعه نمایشگاه بین‌المللی خوزستان که روی مسائل و راهکارهای مختلف برای بهبود و توسعه نمایشگاه کار می‌کند، در بررسی‌های خود دریافت که خیلی از بازدیدکنندگان حرفه‌ای در نمایشگاه‌های تخصصی، وقت زیادی برای پیدا کردن غرفه‌ها یا گرفتن اطلاعات دقیق صرف می‌کنند و در نتیجه، بازدهی نمایشگاه برای آن‌ها، به شدت کاهش می‌یابد؛ پس از بررسی‌های لازم، طرح راه‌اندازی یک دستیار هوشمند، چیزی شبیه یک چت‌بات شکل گرفت. ما از همان ابتدا تصمیم گرفتیم این پروژه را بومی و ساده طراحی کنیم تا هر کسی، حتی بدون دانش فنی، بتواند از آن استفاده کند. پیاده‌سازی کار را به یک استارتاپ جوان و متخصص که هم انرژی و خلاقیت لازم را داشت، و هم دانش فنی به‌روز در زمینه هوش مصنوعی، واگذار شد. آن‌ها با تیم تحقیق و توسعه ما به طور مستمر کار کردند تا دستیاری بسازند که بتواند مهمترین نیازهای یک بازدیدکننده را نه صرفاً در حین نمایشگاه، بلکه از مدت‌ها قبل از شروع نمایشگاه برطرف کند؛ به سؤالات تخصصی آنها پاسخ دهد و حتی اطلاعات تخصصی را کوتاه و کاربردی ارائه کند. از آنجا که این دستیار، یک نوآوری در سطح ملی محسوب می‌شود، تصمیم گرفتیم آن را برای اولین بار، در نمایشگاه نفت خوزستان، به عنوان یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های تخصصی کشور اجرایی کنیم.

این چت‌بات دقیقاً چه قابلیت‌هایی برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند؟
اولاً عنوان چت‌بات خیلی دقیق نیست. در اینجا دستیار هوش مصنوعی یا دستیار هوشمند، واژه صحیح‌تری است. این دستیار را طوری طراحی کرده‌ایم که مثل یک دوست آگاه، با انواع اطلاعات تخصصی همراه بازدیدکننده باشد. این دستیار از چند ماه قبل از برگزاری نمایشگاه فعال خواهد شد و بازدیدکنندگان و حتی مشارکت‌کنندگان از سراسر کشور، می‌توانند انواع اطلاعات لازم در مورد این نمایشگاه، یا حتی اطلاعات دیگر مثل هتل و ... را کسب کنند. از قبل از حضور در نمایشگاه، می‌توانید از او بپرسید چه غرفه‌هایی محصول یا خدمات مد نظرتان را ارائه می‌دهند؛ اینطور می‌توانید به دقت زمان خود را برنامه‌ریزی کنید و با اطلاعات کافی از نمایشگاه بازدید کنید. راه‌های تماس با غرفه‌دار را می‌گوید تا شما بتوانید از قبل از نمایشگاه با غرفه‌دار اطلاعات لازم را رد و بدل کنید تا در نمایشگاه، اتفاق اصلی مثل یک توافق یا خرید را رقم بزنید. در حین بازدید می‌توانید آدرس هر غرفه‌ای را از دستیار بپرسید و او هم لیست آن‌ها را به سرعت می‌آورد و شماره غرفه آنها را نشان می‌دهد تا مسیرتان کوتاه و بی‌دردسر باشد. برای کسانی که نمی‌خواهند وقتشان را صرف سرگردانی کنند، این قابلیت فوق‌العاده ارزشمند است. علاوه بر این، دستیار همیشه به‌روز است؛ یعنی اگر در روزهای پایانی مانده به نمایشگاه تغییراتی در برنامه یا جانمایی غرفه‌ها پیش بیاید، شما همان لحظه آخرین اطلاعات را در اختیار خواهید داشت. هدف این محصول این است که تجربه بازدید به‌قدری روان و هوشمند باشد که بازدیدکننده بتواند تمرکز کاملش را روی کشف محصولات و برقراری ارتباطات مفید بگذارد، نه پیدا کردن مسیر یا جمع‌آوری اطلاعات پراکنده.

آیا این دستیار فقط مختص نمایشگاه تخصصی صنعت نفت است یا قصد توسعه آن به سایر نمایشگاه‌ها در سراسر ایران را دارید؟
این پروژه را به‌عنوان یک نقطه آغاز در نمایشگاه تخصصی صنعت نفت خوزستان کلید می‌زنیم، چون این نمایشگاه یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین رویدادهای کشور است و بهترین فرصت است تا این دستیار هوشمند را در یک محیط واقعی با تعداد زیاد بازدیدکننده و مشارکت‌کننده به بلوغ برسانیم. اما هدف ما هرگز محدود کردنش به یک نمایشگاه نبوده. برعکس، از همان ابتدا فکر توسعه آن را در سطح ملی داشته‌ایم. می‌خواهیم این دستیار هوشمند، به شکل انعطاف‌پذیر برای هر نمایشگاه تخصصی یا عمومی قابل استفاده باشد؛ بویژه نمایشگاه‌های برند در سطح کشور؛ علاوه بر نفت خوزستان، نمایشگاه‌هایی مثل ماشین‌آلات کشاورزی مشهد، کفش و کیف و چرم تبریز، کاشی و سرامیک و منسوجات یزد، فرش دستباف و صنایع دستی اصفهان، صنعت اراک، گردشگری شیراز، برق و معدن زنجان، یا دام و طیور گلستان. همکاران ما در این مراکز نمایشگاهی نیز حتماً از این ایده‌های نو استقبال خواهند کرد. با این نگاه، قابل پیش‌بینی است ظرف یکی دو سال آینده بتوانیم آن را به یک ابزار مشترک بین تمام نمایشگاه‌های کشور تبدیل کنیم؛ البته با استانداردهای لازم. سرویسی که بازدیدکنندگان، همیشه به اطلاعات کامل و کاربردی هر نمایشگاه دسترسی داشته باشند. البته این کار پیچیدگی‌های فنی زیادی هم دارد که طبعاً تیم متخصص آن‌ها را انجام می‌دهد. 

به نظر شما، در آینده نزدیک، این گونه فناوری های نوین چه تغییری در مدل برگزاری نمایشگاه‌ها ایجاد خواهد کرد؟
پیش‌بینی کار سختی است. با این وجود، به نظر من، در آینده، نمایشگاه‌ها خیلی هوشمندتر و شخصی‌تر می‌شوند. به این معنا که تجربه شما از یک نمایشگاه، با یک بازدیدکننده دیگر از همان نمایشگاه، کاملاً متفاوت خواهد بود. تصور کنید وقتی وارد نمایشگاه می‌شوید، همه چیز از قبل بر اساس علاقه‌ها و نیازهای شما آماده شده باشد؛ مسیر بازدیدتان، غرفه‌هایی که بیشتر به دردتان می‌خورند، حتی رویدادهای جانبی که برایتان جالب هستند، همه خودکار در دسترس باشند. برگزارکنندگان هم با استفاده از داده‌هایی که از رفتار بازدیدکنندگان جمع‌آوری می‌کنند، می‌توانند برنامه‌ها و طراحی نمایشگاه را دقیق‌تر و جذاب‌تر کنند. این یعنی کمتر وقت تلف می‌شود، ارتباطات مؤثرتر شکل می‌گیرد، و بازدهی نمایشگاه برای همه بیشتر می‌شود. در واقع، فناوری‌های نوین، مدل سنتی برگزاری نمایشگاه را از یک رویداد عمومی، به یک تجربه شخصی و سفارشی تبدیل خواهند کرد.

اگر قرار باشد از نظر بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، ایران در صنعت نمایشگاهی موفق عمل کند، چه گام‌هایی باید از برداشته شود؟
اگر بخواهیم از این نظر موفق عمل کنیم، باید از همین امروز سه محور را جدی بگیریم؛ اول اینکه تجربه بازدیدکننده باید به سطحی برسد که شخصی‌سازی شده باشد؛ یعنی با ابزارهایی مثل همین دستیار هوشمند، مسیر و برنامه هر بازدیدکننده را مثل یک تور اختصاصی بچینیم، اطلاعات دقیق هر غرفه را در لحظه در دسترسش قرار دهیم، و ارتباط مستقیم بین مخاطب و غرفه‌دار را برقرار کنیم. دو اینکه تحلیل و استفاده از داده‌ها باید به بخش ثابت کار تبدیل شود؛ داده‌های رفتاری و علاقمندی‌ها می‌توانند مستقیماً برای طراحی رویداد، انتخاب غرفه‌ها و حتی بازاریابی آینده به کار بروند. این یعنی نمایشگاه صرفاً یک رویداد نیست، بلکه به یک پایگاه ارتباطی و تجاری فعال تبدیل می‌شود. سوم، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه‌ جهت استفاده از این فناوری‌ها را بیشتر کنیم. با این ترکیب، نمایشگاه‌های ایران می‌توانند نه‌تنها به سطح بالایی در این خصوص دست یابند، بلکه تجربه‌ای متفاوت و منحصر به خود را خلق کنند.

چه پیامی برای فعالان صنعت نمایشگاهی دارید تا ذهنیتشان را آماده پذیرش فناوری‌های نو کنند؟
ممکن است بعضی از فعالان تصور کنند اینترنت و دنیای مجازی، قرار است نمایشگاه‌ها را از بین ببرد. اما کاملاً برعکس؛ فناوری‌های نو آمده‌اند تا فرصت‌های جدیدی ایجاد کنند. مقاومت در برابر این موج، فقط به انزوا و شکست می‌انجامد. اگر ذهنیتتان را از هزینه به سرمایه‌گذاری تغییر دهید، خواهید دید که هر ابزار جدید، در نهایت مشتری بیشتری جذب می‌کند و تجربه بهتری برای مخاطب می‌سازد. در بازار امروز، کسی که زودتر فناوری را بپذیرد، زودتر در ذهن بازدیدکننده جای می‌گیرد و ماندگار می‌شود.