به گزارش روابط عمومی انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران، نشستی تخصصی در تاریخ 29 اردیبهشت‌ماه، به میزبانی انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران، به منظور تقویت تعاملات سازنده میان دولت و نمایشگاه‌ها و بررسی راهبردهای توسعه‌ی صنعت نمایشگاهی کشور انجام شد. در این نشست که با حضور سخنگوی دولت، جمعی از مدیران سازمان توسعه تجارت ایران، و مدیران عامل مراکز نمایشگاهی سراسر کشور، در محلّ اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، رحیم جلیلی، رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران، و امیر روشن بخش قنبری، معاون سازمان توسعه تجارت ایران به صحبت پرداختند. مشروح گزارش این نشست را در ادامه خواهید خواند.

راهبرد دولت حمایت از بخش خصوصی است
در ابتدای این جلسه، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، با اشاره به زیست‌بوم صنعت نمایشگاهی و تأکید بر اینکه نمایشگاه‌داری در دنیا یک صنعت بزرگ است، بیان کرد: اگر این فهم درست انجام نشود و فکر کنیم که نمایشگاه فقط برای فروش بیشتر یا ارزان‌تر است، موضوع را از نقطه درست خودش جابجا کردیم؛ طبیعتاً با انجام این اشتباه راهبردی، نگاهمان نیز اشتباه خواهد بود و تصور می‌کنیم صنعت نیست. وی خاطرنشان کرد: پاندمی کرونا نشان داد که خلل در صنعت نمایشگاهی چقدر می‌تواند در سایر صنایع تأثیرگذار باشد. 
سخنگوی دولت همچنین با تقدیر از انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران گفت: انجمن‌ها در دنیا بسیار تأثیرگذارند و یکی از اقدامات خوب آن‌ها کمک به استانداردگذاری است؛ بسیاری از استانداردهای موجود در دنیا که با حرف AS شروع می‌شود، در واقع کار انجمن‌ها است (انجمن = Association). وی با اشاره به اینکه انجمن‌ها مکان‌های بسیار مهمی برای اجتماعی‌سازی محیط هستند، عنوان داشت: انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران، به عنوان‌ بازوی اجتماعی دولت در این زمینه، می‌تواند بانی علمی‌تر کردن این صنعت و گسترش ارتباط با انجمن‌های دانشگاهی باشد؛ علم ویژگی صریح بودن و گروه‌بندی موضوعات را دارد؛ مثلاً اعلام استاندارد پوشش، چیدمان و رفتار تنها با اصول علمی قابل پذیرش خواهد بود. وی افزود: مقام معظم رهبری بارها در حوزه اقتصاد، تولید، بازار و توجه به مردمی کردن تولید صحبت فرمودند؛ اجرایی کردن فرمایشات ایشان از طریق اصول علمی امکان‌پذیر است.
مهاجرانی با بیان اینکه موضوع اشتغال یکی از موضوعات مهم در همه استان‌ها است، یادآور شد: صنعت نمایشگاهی، به دلیل پیرامون بزرگ این صنعت، از طراحی و اجرای دکور، غرفه‌آرایی، حمل و نقل و سایر موارد اشتغالزایی بسیاری بالایی دارد. وی تصریح کرد: کارکرد نمایشگاه‌ها تنها برگزاری نمایشگاه نیست و این صنعت بسیار خوب می‌تواند به رفع مشکل نیروی ماهر در سایر صنایع و اقدامات بازاریابی آن‌ها کمک و به عنوان بازوی مشورتی برای تربیت نیروی ماهر از سوی دانشگاه‌ها اقدام کند. 
سخنگوی دولت با بیان اینکه سیاست‌گذاری و نظارت دو وظیفه‌ی غیرقابل اغماض دولت‌هاست، افزود: راهبرد دولت حمایت از بخش خصوصی است و با رویکردی که از وزیر صمت می‌شناسم، بر واگذاری امور به بخش خصوصی تأکید دارد و طبیعتاً با گفت‌وگو، محول کردن امور به کارشناسان امر، جلسات مشترک دولت و بخش خصوصی و همچنین طرح شفاف مسائل می‌توان به نتایج خوبی دست پیدا کرد.
مهاجرانی با اشاره به طرح برندسازی موضوعی نمایشگاه‌ها که توسط انجمن تدوین شده، عنوان کرد: این طرح بسیار جالبی است و مبتنی بر مفهوم آمایش به معنای تمرکز بر مزیت‌های منطقه‌ای است؛ یعنی قرار نیست همه کشور، همه کارها را انجام دهند و هر بخشی کاری را انجام می‌دهد که بتواند به مزیت رقابتی در آن برسد. وی همچنین به طرح دیگر انجمن در خصوص تقویت نمایشگاه‌های توسعه صادرات اشاره کرد و یادآور شد: نمایشگاه در استان‌های مرزی به خصوص با توجه به راهبرد دولت که استفاده از ظرفیت‌هایی مثل کشور‌های همسایه، تجارت با اوراسیا، و پیمان‌های بریکس و شانگهای است، می‌تواند نقش‌آفرینی مهمی داشته باشد؛ لذا مناطق دارای مرز آبی و خاکی می‌توانند در این زمینه بیشتر کار کنند. وی افزود: روزی شش هزار نفر عراقی از مرز خوزستان عبور می‌کنند؛ بنابراین باید بتوان از چنین ظرفیت‌هایی نهایت استفاده را کرد.
سخنگوی دولت، در پایان سخنان خود، با اشاره چالش‌هایی که پیش روی صنعت نمایشگاهی است، تصریح کرد: در خصوص درخواست انجمن برای عضویت مدیران مراکز نمایشگاهی در شورای اداری و همچنین برای همکاری این انجمن در برپایی پاویون ایران در نمایشگاه اکسپوی ریاض نیز پیگیری لازم را انجام خواهم داد.

تبدیل مراکز نمایشگاهی استان‌ها به محور توسعه تجارت خارجی
در بخش دیگری از نشست، رحیم جلیلی، رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران اظهار داشت: در هر استانی یک مرکز نمایشگاهی به نام سایت بین‌المللی نمایشگاه‌های آن استان داریم؛ قبل از انقلاب فقط یک نمایشگاه در سطح ایران و آن هم در تهران داشتیم. وی ادامه داد: بعد از پیروزی انقلاب، به منظور رونق تجارت ایران و تقویت صدور کالاهای تولیدی، تصمیم‌گیری شد که هر استان یک مجموعه نمایشگاهی داشته باشد؛ در همین راستا، استان‌های سراسر کشور، با مصوب دولت و دریافت مجوز از سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت از یک مرکز نمایشگاهی برخوردار شدند. وی تصریح کرد: بسیاری از نمایشگاه‌های کشور متعلق به بخش خصوصی است که البته در برخی استان‌ها اتاق بازرگانی، شهرداری و همیاری شهرداری نیز سهام‌دار هستند. وی همچنین با اشاره به اينکه با احتساب جزیره کیش و مناطق آزاد، بالغ بر ۳۵ سایت نمایشگاهی در سراسر کشور داریم، یادآور شد: در پایتخت، غیر از نمایشگاه تهران، دو نمایشگاه شهر آفتاب و مجموعه ایران‌مال که نمایشگاهی با استاندارد بین‌المللی است، به عنوان عضو انجمن داریم.
رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران با بیان اینکه این انجمن از سوی سازمان توسعه تجارت به عنوان بازوی این سازمان و وزارت صمت معرفی شده، تأکید کرد: انجمن نمايشگاه‌هاى بين‌المللى ايران، آمادگى خود را براى همكارى با دولت در مسير توسعه صنعت نمايشگاهى اعلام می‌کند. وی با اشاره به چندبرابر شدن اختیارات انجمن از سوی سازمان توسعه تجارت، افزود: همكاری و همفكرى در برنامه‌ریزی و سياست‌گذارى صنعت نمايشگاهى كشور، گسترش تعاملات خارجى نمايشگاه‌ها، و همكاری در برنامه‌ريزى و اجراى نمايشگاه‌هاى جهانی اكسپو، از جمله ظرفیت‌های این انجمن برای دولت است.
جلیلی با اشاره به برنامه‌های متعددی که این انجمن برای توسعه‌ی صنعت نمایشگاهی کشور انجام داده است، تشریح کرد: در این راستا، رتبه‌بندی مراکز نمایشگاهی و همچنین تشکیل شبکه‌های ارتباطی میان نیروی انسانی مراکز و سایر فعالین صنعت نمایشگاهی یکی از اقدامات انجام‌شده است. وی با اشاره به برگزاری دوره‌های آموزشی در حوزه‌ی روابط عمومی، امور اجرایی و امور مالی و اداری مراکز نمایشگاهی، اضافه کرد: پیگیری مسائل و مشکلات مراکز سطح کشور، طرح یکسان‌سازی قراردادها، برگزاری مستمر جلسات هیئت مدیره، انتشار نشریه تخصصی، راه‌اندازی وب‌سایت انجمن، ساماندهی و رتبه‌بندی مجریان و غرفه‌سازان، تشکیل و توسعه بسترهای ارتباطی بین فعالان نمایشگاهی سراسر کشور، طرح نمایشگاه‌های توسعه صادرات، طرح برندسازی موضوعی نمایشگاه‌ها، تدوین طرح جامع صنعت نمایشگاهی و همچنین ترجمه اخبار و منابع معتبر صنعت نمایشگاهی جهان برخی دیگر از اقدامات انجام‌شده در سال گذشته بودند.
رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران همچنین با ارائه‌ی آمار و ارقام مربوط صنعت نمایشگاهی ایران و جهان و مقایسه این دو، خاطرنشان کرد: در صنعت نمایشگاهی ایران بالغ بر ۱۶۰ هزار فرصت شغلی مستقیم وجود دارد که این عدد، افزون بر رونقی هست که نمایشگاه‌ها برای کسب و کارهای محلی اعم از هتلداری و حمل و نقل ایجاد می‌کنند. وی اظهار کرد: علاوه بر موضوع اشتغال‌زایی، این را هم باید تأکید کرد که از بین حدود ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان، بیش از نیمی از آنها در نمایشگاه‌های مختلف داخل کشور مشارکت می‌کنند؛ این یعنی نمایشگاه از نظر آن‌ها مهم‌ترین ابزار بازاریابی تلقی می‌شود. وی با تأکید بر این داده‌ها، تصریح کرد: ارزش صنعت نمایشگاهی ایران از ارزش جهانی این صنعت کمتر از نیم درصد است، در حالی که سهم حجمی ایران از این صنعت حدود دو درصد است و این فاصله‌ی موجود میان سهم حجمی و مالی ایران، یک چالش بزرگ محسوب می‌شود که اگر به درستی بررسی و برطرف شود، ظرفیت بالایی را برای درآمدزایی و اشتغال‌آفرینی در کشور آزاد می‌کند و همچنین به رشد هرچه بیشتری شرکت‌های دانش بنیان و اقتصاد دانش‌محور کشور نیز کمک خواهد کرد.
رئیس انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران، در پایان سخنان خود، با اشاره به اهمیت انجام اقدامات مؤثر برای توسعه‌ی صنعت نمایشگاهی کشور، تصریح کرد: تبدیل سایت‌های نمایشگاهی استان‌ها به مراکز توسعه تجارت خارجی، معرفی انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران به عنوان محور اصلی صنعت نمایشگاهی کشور، تشکیل کارگروه راهبردی با مشارکت مراکز نمایشگاهی کلان‌شهرها زیر نظر انجمن، جلوگیری از موازی‌کاری به ویژه در نهادهای دولتی در خصوص صنعت نمایشگاهی و همچنین ایجاد بستر مناسب برای توسعه‌ی زیرساخت‌های نمایشگاهی کشور از طریق ورود به بورس، از جمله اقدامات لازم برای توسعه‌ی صنعت نمایشگاهی در ایران محسوب می‌شوند.

تمرکززدایی، ابزاری برای توسعه سایت‌های نمایشگاهی کشور
در ادامه‌ی این نشست، امیر روشن بخش قنبری، معاون ارتقای کسب‌وکارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران، به ایراد سخن پرداخت. وی با اشاره به اینکه برای وقوع اتفاقات خوب در صنعت نمایشگاهی کشور باید از مرکز تمرکززدایی شود، اظهار کرد: سال گذشته این سازمان با انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران تفاهم‌نامه‌ای منعقد و اعلام نمود که انجمن بازوی اجرایی سازمان در صنعت نمایشگاهی کشور است. وی افزود: طرحی در سازمان توسعه تجارت با هدف تمرکززدایی از مرکز در دستور کار داریم تحت عنوان پایتخت‌های تجاری ایران، که برای بخش‌های مختلف از جمله مد و لباس یا کامپیوتر، استان‌های مهد همان حوزه، به تاجران بین‌المللی معرفی شوند. وی تصریح کرد: این طرح ابزاری برای توسعه سایت‌هایی نمایشگاهی کشور محسوب می‌شود.
روشن بخش قنبری با اشاره به لزوم همکاری همگانی برای توسعه زنجیره صنعت نمایشگاهی کشور اظهار کرد: به موضوع محتوا که اساساً بالاتر از محصول است و به توسعه تجارت منتج می‌شود، بی توجهی کردیم و در سال‌های آینده باید تغییرات مثبتی برای نحوه حضور شرکت‌ها در مراکز نمایشگاهی ایجاد کنیم. وی با اشاره به اینکه طی دو سال اخیر هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین در ارائه محصولات در نمایشگاه‌های جهان خیلی نقش‌آفرین بوده‌اند، افزود: صنعت نمایشگاهی در حوزه‌ی ارائه، باید کار جدیدی انجام دهد.
معاون سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به اینکه فضای رقابت بین بخش خصوصی و دولتی در ایران تا حدودی نابرابر است و این نابرابری باعث شده که بخشی از توسعه مفهومی و محتوایی در صنعت نمایشگاهی کشور به وجود نیاید، افزود: بسیاری از نمایشگاه‌ها پیوست فرهنگی دارند و با توجه به اینکه پهنه‌ی ایران فرهنگی پر از حوزه‌های تاریخی و با قدمت بالاست، باید به حوزه فرهنگی و اجتماعی به عنوان پیوستی خوب در حوزه نمایشگاه‌ها توجه کنیم. وی با اشاره به اینکه پیوست فرهنگی یکی از مسیرهای درآمدزایی برای صنعت نمایشگاهی است، خاطرنشان کرد: نمایشگاه‌های خصوصی باید حمایت شوند؛ بنابراین از پیشنهادات انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران برای تعریف مشوق‌های مختلف در این زمینه استقبال می‌کنیم.
روشن بخش قنبری در پایان، با اشاره به اینکه انجمن می‌تواند درخواست‌های خود از دولت را به این سازمان ارائه دهد، گفت: نمایشگاه‌هایی که در سراسر کشور برگزار می‌شود، باید از قوانین سازمان توسعه تجارت تبعیت و مجوزهای لازم را از این سازمان دریافت کنند. وی تصریح کرد: این نظام هماهنگ با انجمن نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران باعث ایجاد یک توازن و جلوگیری از همزمانی برگزاری نمایشگاه‌ها نیز می‌شود.
پایان گزارش/